سهم دریافت انرژی و مواد مغذی خانوارهای ایرانی از اقلام غذایی یارانه‌ای در گروه‌های اجتماعی- اقتصادی

Authors

  • اسفرجانی, فاطمه
  • حاجی فرجی, مجید
  • عبداللهی, مرتضی
  • محمدی نصرآبادی, فاطمه
  • هوشیار راد, آناهیتا
Abstract:

سابقه و هدف: این بررسی با هدف تعیین سهم یارانه‌های غذایی و کالاهای مشمول یارانه در تأمین نیازهای ‌تغذیه‌ای خانوارهای ایرانی در شهر و روستا و گروه‌های اجتماعی– اقتصادی متفاوت انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه با استفاده از داده‌های طرح جامع مطالعات الگوی مصرف مواد غذایی خانوار و وضعیت‌ تغذیه‌ای کشور طی سال‌های 81 ـ1379و انتخاب خانوارها در شهر و روستا با نمونه‌گیری خوشه‌ای سیستماتیک انجام شد. برای ارزیابی وضعیت اجتماعی- اقتصادی، مشخصات کلی خانوار توسط پرسشگران مجرب پرسیده شد. داده‌های الگوی مصرف با استفاده از پرسشنامه‌های 24 ساعت یادآمد خوراک برای 3 روز متوالی گرد‌آوری شد. برای ارزیابی کالاهای یارانه‌ای از جدول توزین مستقیم اقلام غذایی عمده (برنج، روغن، قند و شکر)، ثبت دو روزه و جدول نحوه خرید اقلام غذایی عمده استفاده شد. در فایل داده‌ها، کالاهای یارانه‌ای و غیریارانه‌ای از یکدیگر مجزا و سهم آن‌ها از کل مواد غذایی مصرفی و در تأمین انرژی و درشت‌مغذی‌ها در خانوارهای ایرانی تعیین شد. به کمک روش تحلیل عاملی 3 عامل به عنوان متغیرهای وضعیت اجتماعی- اقتصادی در نظر گرفته شد و سهک‌های آن‌ها به دست آمد. سهک اول به عنوان گروه وضعیت اجتماعی- اقتصادی پایین، سهک دوم به عنوان گروه متوسط و سهک سوم به عنوان گروه با وضعیت بالا کدگذاری شد و سهم یارانه‌های غذایی در تأمین انرژی و درشت مغذی‌ها در این گروه‌ها برآورد شد. یافته‌ها‌: در مجموع 7158 خانوار شامل 2496 روستایی (9/34%) و 4662 شهری (1/65%) مورد بررسی قرار گرفتند. بیشترین مصرف نان متعلق به گروه اجتماعی- اقتصادی پایین بود. انرژی، کربوهیدرات و پروتئین حاصل از نان در گروه‌های اجتماعی- اقتصادی بالاتر کمتر بود. در روستاها مصرف روغن نباتی جامد (82 گرم/نفر/روز) و در شهرها مصرف روغن نباتی مایع (6/3 گرم/ نفر/روز) بالاتر بود. با بالا رفتن وضعیت اجتماعی- اقتصادی، مصرف روغن نباتی جامد یارانه‌ای و آزاد و روغن کل کاهش و روغن نباتی مایع آزاد و سهم آن در شهرها افزایش یافت (به ترتیب در سهک‌ها 6/2، 0/3 و 1/4 گرم/ نفر/ روز). به همین ترتیب، سهم مصرفی قند و شکر و برنج آزاد در طبقات اجتماعی- اقتصادی بالاتر، بیشتر بود. در روستا و شهر سهم انرژی حاصل از نان (در طبقات اجتماعی- اقتصادی پایین، متوسط و بالا به ترتیب 5/03/42، 5/04/37 و 5/00/33 و در شهر به ترتیب 4/04/36، 3/00/30 و 3/04/26) و روغن نباتی جامد در طبقات پایین‌تر اقتصادی- اجتماعی بالاتر و انرژی حاصل از قند و شکر پایین‌تر بود. در شهر نیز انرژی حاصل از روغن نباتی مایع آزاد در طبقات پایین‌تر اقتصادی- اجتماعی، پایین‌تر بود. انرژی حاصل از برنج آزاد و برنج کل در طبقات اجتماعی- اقتصادی بالاتر افزایش داشت. نتیجه گیری: طبقات بالای اقتصادی- اجتماعی سهم کمتری از برنج، روغن و قند و شکر خود را به صورت یارانه‌ای دریافت می‌کنند. طبقات اجتماعی- اقتصادی پایین‌تر انرژی، کربوهیدرات و پروتئین بیشتری را از اقلام غذایی یارانه‌ای به دست می‌آورند. واژگان کلیدی: یارانه، وضعیت اجتماعی- اقتصادی، انرژی، نان، برنج، روغن، قند و شکر

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سهم دریافت انرژی و مواد مغذی خانوارهای ایرانی از اقلام غذایی یارانه ای در گروه های اجتماعی- اقتصادی

سابقه و هدف: این بررسی با هدف تعیین سهم یارانه های غذایی و کالاهای مشمول یارانه در تأمین نیازهای تغذیه ای خانوارهای ایرانی در شهر و روستا و گروه های اجتماعی– اقتصادی متفاوت انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه با استفاده از داده های طرح جامع مطالعات الگوی مصرف مواد غذایی خانوار و وضعیت تغذیه ای کشور طی سال های 81 ـ1379و انتخاب خانوارها در شهر و روستا با نمونه گیری خوشه ای سیستماتیک انجام شد. برا...

full text

ارتباط تنوع گروههای غذایی مصرفی با کفایت دریافت مواد مغذی درگروهی ازمردان تهرانی

Background: The present study was conducted to examine the relationship between variety scores of food groups and specific nutrient adequacy in Tehranian adult men. Materials and methods: In this cross-sectional study, 295 men aged 18 years and over were included. We assessed food intake by two 24-hour recalls questionnaires. Two different dietary diversity indices dietary diversity score (DDS...

full text

ارتباط الگوهای غذایی با دریافتی انرژی، مواد مغذی و نمایه‌ توده‌ بدنی در افراد بزرگسال ایرانی

زمینه و هدف: به دلیل شیوع چاقی در عصر حاضر و ارتباط الگوهای غذایی با بروز چاقی، شناسایی الگوهای غذایی و اصلاح عادات غذایی افراد ضروری است. مطالعه حاضر به منظور شناسایی الگوهای غذایی در مناطق مختلف جغرافیایی ایران و بررسی ارتباط این الگوهای غذایی با دریافتی انرژی و مواد مغذی و نمایه توده بدنی (BMI) افراد بزرگسال ساکن در این مناطق جغرافیایی انجام گرفت. روش کار: این مطالعه مقطعی بر روی 156 فرد 69-...

full text

ارتباط تنوع گروههای غذایی مصرفی با کفایت دریافت مواد مغذی درگروهی ازمردان تهرانی

سابقه و هدف : این تحقیق به منظور ارزیابی ارتباط بین امتیاز تنوع اقلام مصرفی در گروههای مختلف غذایی و کفایت مواد مغذی دریافتی در گروهی از مردان تهرانی انجام شد.   روش بررسی : در این مطالعه مقطعی، 295 مرد 18 سال به بالا ساکن منطقه 13 تهران شرکت داشتند. دریافت مواد غذایی با استفاده از یک پرسشنامه یادآمد غذایی دو روزه ارزیابی شد. از شاخص های امتیاز تنوع غذایی (dietary diversity score=dds) و تنوع غذ...

full text

امنیت تغذیه‌ای در الگوی دریافت مواد مغذی روزانه خانوارهای شهرستان بویراحمد 1381-1380

مقدمه و هدف: دیدگاه عمومی بر این است که بین رژیم غذایی، روش زندگی و سلامت ارتباط وجود دارد. امروزه از نظر متخصصین تغذیه یک الگوی مناسب تغذیه باید حاوی مقدار غذای کافی و متعادل باشد تفاوت‌های فردی چون سن، جنس، محل زندگی، ترجیحات غذایی، عادات غذایی، فرهنگ و مواد تغذیه‌ای را در برگیرد. در همین راستا مطالعه بررسی وضعیت امنیت مواد مغذی در الگوی مصرف خانوارهای شهرستان بویراحمد انجام شد. مواد و روش ...

full text

تعیین تنوع مواد غذایی مصرفی و ارتباط آن با کفایت دریافت مواد مغذی در نوجوانان منطقه ای از تهران

Background: The purpose of this study was to determine dietary diversity and its relation to dietary adequacy in 10-18 year old adolescents of district 13 of Tehran in 1999-2001. Materials and methods: Dietary intake assessment was undertaken with 2-day 24-hour recall by expert interviewers in 1476 individuals participating in Tehran Lipid and Glucose Study. Having excluded the under and over-...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 1

pages  43- 56

publication date 2011-04

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023